هوش هيجاني:
يكي ديگر از اجزاي مهم مهارت خودآگاهي، پي بردن به«هوش هيجاني» خود مي‌باشد. به راستي هوش هيجاني چيست؟
هوش هيجاني عبارت است : از توانايي شما براي اكتساب و به كار گيري دانش به دست آمده از احساسات خودتان و احساسات ديگران به منظور دستيابي به موفقيت بيشتر و بهره‌مندي از زندگي كاملتر.
رسيدن به چنين هوشي داراي مراحل زير مي‌باشد:
آگاهي از احساسات خود
كنترل و اعمال مديريت بر احساسات به ويژه احساسات دلتنگ‌كننده.
خودانگيختگي يا داشتن منبع حمايت دروني
همدلي يا درك احساسات و علايق ديگران و احترام گذاردن به تفاوتهاي موجود در احساسات افراد نسبت به پديده‌هاي مختلف.
كنترل روابط

« اثرات سودمند هوش هيجاني بر اشخاص»
خودارزيابي و خودآگاهي.
شناخت نقاط قوت و حوزه‌هاي پيشرفت.
افزايش قابليت و توانمندي‌هاي اجتماعي.
مهارت در كسب آرامش و اعتماد به نفس
افرادي كه هوش هيجاني بالايي دارند داراي
« تفكر واگر» هستند، يعني نسبت به نظرات ديگران بي‌تفاوت نبوده بلكه آن‌ها را مورد بررسي قرار مي‌دهند و با استدلال آنها را مي‌پذيرند، يا رد مي‌كنند و يا در صورت لزوم موارد ترميمي به آن‌ها اضافه مي‌نمايند.
اين افراد داراي ويژگي « خودسامانگري» هستند يعني، به ارزيابي توانايي‌هاي خود در مجموعه انساني، گروهي و سازماني مي‌پردازند و طي آن جايگاه خود را براساس نقش‌هايي كه ايفا مي‌كنند ترسيم مي‌نمايند كه براي تحقق آن، ساماندهي روابط اجتماعي از اهميت خاص برخوردار است.
تجربه نشان داده كه هرگز توانمندي‌هاي افراد در كنج انزوا و عزلت به فعل در نيامده و عيني نمي‌شود.
گروه، اجتماع و همنوعان بستر مناسبي هستند كه طي يك فرايند بازخوردي، رفتار افراد را شكل و جهت مي دهند.

عزت نفس:
از اجزاي مهم ديگر خودآگاهي « عزت نفس» يا اعتماد به نفس مي‌باشد. عزت نفس كليد اصلي بهداشت روان است.
عزت نفس منوط به ميزان احترام و ارزشي است كه فرد براي خود قائل است. چنانچه قضاوت ما نسبت به ارزشهايي كه داريم مثبت باشد داراي عزت نفس مثبت و چنانچه قضاوت ما منفي باشد داراي عزت نفس ضعيفي هستيم.
براي بالا بردن عزت نفس خود سعي كنيد.
روابط اجتماعي خود را گسترش دهيد و با دوستان زيادي ارتباط برقرار كنيد.
با خانواده خود ارتباط گرم و مستمر داشته باشيد.
اهداف كوتاه‌مدت، ميان‌مدت و بلندمدت را به گونه‌اي طراحي كنيد كه بتوانيد به آنها دسترسي پيدا كنيد.
نقاط ضعف خود را بعد از شناسايي برطرف كنيد و به شناسايي نقاط قوت خود بپردازيد.
هرگز خود را با ديگران مقايسه نكنيد چون اين ارزيابي منطقي نخواهد بود.
خويشتن پذير باشيد. يعني، احساس غرور نمائيد.
مثبت فكر كنيد و هميشه سعي كنيد نيمه پرليوان را ببينيد.
افرادي را بيابيد كه بتوانيد از آنها چيزي بياموزيد.
اتفاقات ناخوشايند زندگي خود را بپذيريد.
بر عادات ناپسند خود غلبه نماييد.
از هيچ چيز نترسيد، چون ترس از موانع اعتماد به نفس است.
خود را به ديگران وابسته نكنيد و حتي المقدور به ديگران كمك كنيد.
همه را ببخشيد. روح خود را آزاد كنيد، نفرت را به دل راه ندهيد.